Verslag van de zevende Avond van de Vriendschap op 10 april 2019 in Bij Bosshardt Almelo door initiator-presentator Simon Vuyk.
De sfeer – en veiligheid! – in straten, buurten, steden wordt bepaald door de inwoners en hun onderlinge vriendschappen. Dat weten we al sinds de Griekse oudheid en is vandaag de dag actueler en urgenter dan ooit. Almelo is er een bijzonder voorbeeld van.
In de Bij Bosshardt-vestiging aan de Troelstralaan in Almelo beleeft Podium Harlingen op woensdag 10 april 2019 een van z’n mooiste Avonden van de Vriendschap. Dankzij de indrukwekkende en aangrijpende bijdragen van de plaatselijke verhalenvertellers en muzikanten. Pure magie. Zelden spatte de maatschappelijke waarde van vriendschap zo mooi en indringend van het podium. En wat geweldig dat er minstens 70 mensen getuige van waren; de zaal zat helemaal vol.
Cor, bijna zestig, woonde zijn leven lang in Zaandam. Als kind al een einzelgänger. Miskend. Genegeerd. ADHD. Agressief. Op zijn twaalfde vond hij voor het eerst rust in zijn leven, toen hij zijn eerste gulden in de snackbar in een gokkast stopte. Tientallen jaren van verslaving volgden. Cor leidde een dubbelleven. Enerzijds echtegnoot, vader en boekhouder, anderzijds junk. Daar kwam tijdens de milleniumwisseling de cocaine bij. De drugs zogen hem leeg: geestelijk, lichamelijk en financieel. Hij eindigde onder een brug. Pas in het oosten des lands kwam hij tot zichzelf. Hij was inmiddels alles kwijt. Als vijftiger besloot hij definitief af te kicken. Ondanks een aantal terugvallen is hij nu al jarenlang clean. En actief als vrijwilliger. Als ultieme ervaringsdeskundige helpt hij nu anderen uit de shit. En Cor heeft sindskort iets wat hij nooit eerder in zijn leven heeft gehad: vriendschappen. Onder andere met Sylvana, zijn beste maatje. Hij beseft als geen ander het belang ervan. Hij weet hoe noodlottig het gebrek aan vriendschappen, zeker op jonge leeftijd, uit kan pakken.
Sylvana is een dertiger. Een leuke, vlotte moeder van vier kinderen. Maar die is ze kwijt. Zij werden van haar afgepakt en uit huis geplaatst toen ze op 1 maart 2012 haar man in elkaar sloeg en door de politie werd opgepakt en gevangen gezet. De geweldsexplosie was de trieste climax van jarenlange mishandelingen, ook geestelijk en seksueel, door haar man met wie ze al sinds haar dertiende een relatie had. Uiteindelijk werden de zelfverdediging en het psychisch noodweer erkend, maar toen was het leed al geschied.
Als een zielig dood vogeltje kwam ze in 2013, moederziel alleen, in de wijk rond Bij Bosshardt Almelo terecht. En daar ontmoette ze Cor. Die hun vriendschap aanwakkerde tot Sylvana zich na een half jaar eindelijk durfde te geven, aan hem en de andere buurtbewoners. Nu is Sylvana zelf vrijwilliger geworden. Net als Cor. Maatjes door dik en dun. En dat wordt niet altijd door iedereen begrepen. Wat dat betreft is vriendschap tussen een man en een vrouw nog altijd ‘wennen’ voor de buitenwacht. Maar het zal Cor en Sylvana een biet zijn. Hun rugzakken zitten propvol ellende en onverwerkt verdriet maar vriendschap bracht ze samen – en ze genieten er elke dag van.
En vertellen er openhartig over. Op het podium. In de spotlights. Hun verhalen maken veel los in de zaal. Alles kwijt en dan zoveel kunnen geven en nemen. Geweldig. Aan de onderkant van de samenleving weten ze pas écht wat samenleven is… In Vriendschap.
Ook Jeannette Tijhof vertelt haar verhaal. Ze is de ‘moeder’ en drijvende kracht achter Stichting Bewonersinitatief De Hagedoorn. Officieel opgericht op 9 april 2019. Dat was gisteren. Een leegstaande basisschool is door haar en een legertje vrijwilligers omgetoverd tot een broedplaats van creatieve, hulpverlenende projecten. In elk voormalig klaslokaal van de Hagendoornschool zit nu een project. Een ruilwinkel vol kinderkleding en -spulletjes. Voor ouders zonder geld. Een schilder- en wandelcoach voor mensen in psychische nood. Een naaiatelier voor wie geen geld heeft voor nieuwe kleren. Een plantenasiel (!) waar bijna-overleden plantjes worden opgekalefaterd en voor weinig worden verkocht aan wie geen plantje in de winkel kan betalen. Ook de gemeente en de provincie hebben er een lokaaltje – in plaats van een ambtelijk loket. Etc. etc. Ik ben zwaar onder de indruk en noem de Hagedoornschool een huis van vriendschap. Geen woorden maar daden.
Peter van der Hout is de directeur-bestuurder van woningbouwcoöperatie Beter Wonen. Hij verhuurt huizen aan mensen met een smalle beurs. Menige huurder zit in de zaal. Peter vertelt over de vriendschappen uit zijn leven en over de vriendschappelijke manier waarop hij probeert invulling te geven aan zijn werk. Een geboren mensenmens.
De muziek wordt verzorgd door drie vrienden: drums, basgitaar en piano. De pianist zingt. Het gelegenheidsbandje begeleidt normaal gesproken (gospel)koren maar speelt nu zelfstandig de sterren uit de hemel. Van ‘Have al little faith in me” (na het verhaal vanCor) en “You’ve got a friend” (na Jeannette) tot “Fragile” van Sting (na Sylvana). De synergie tussen de verhalen en de muziek is fantastisch. Wéér pure magie.
Na twee keer drie kwartier zit het er bijna op. Als afsluiting draagt Bij Bosshardt-coördinator Marjolein Heijboer een zelfgeschreven gedicht voor over vriendschap. Warm. Persoonlijk. Enkele mensen in het publiek spreekt ze rechtstreeks aan. Vertederend. Een en al empathie.
Om half tien eindigt de Avond van de Vriendschap en dan blijkt hoezeer iedereen in de zaal is geraakt. Ontroering. Herkenning. Troost. Precies zoals de Avond van de Vriendschap bedoeld is… Niemand wist vooraf wat ze ervan moesten verwachten, niemand had de avond willen missen, voor geen goud.
Donderdag 25 april sluiten we de eerste Tour af met een Avond van de Vriendschap in Amsterdam-Noord. Maar in het najaar gaat ongetwijfeld een tweede Tour volgen. Ik kan niet wachten. Nederland verdient heel veel Almelo’s.